วัดถ้ำสาริกา ตั้งอยู่ที่ ต.ธรรมเสน อ.โพธาราม จ.ราชบุรี แต่เดิมบริเวณแห่งนี้ นอกจากจะมีชุมชนแล้ว ยังเจอถ้ำ ซึ่งชาวบ้านไว้ใช้สำหรับการตีเหล็ก จึงเรียกถ้ำแห่งนี้ว่า ถ้ำตีเหล็ก จนเมื่อชาวบ้านสังเกตุเห็นว่า ภายในถ้ำมีนกสาริกาจำนวนหลายคู่มาอาศัยอยู่ จึงเรียกถ้ำแห่งนี้ว่า ถ้ำสาริกา
จนเมื่อสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ไพร่พลชาวไทยจำนวนกว่า 500 คน ได้แหกด่านกรุงศรีอยุธยา เข้ามาพักแรมที่ถ้ำนี้หนึ่งคืน นำโดยนายทองด้วง หลวงยกกระบัตรเมืองราชบุรี (ต่อมาคือรัชกาลที่ 1 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์) ในปี พ.ศ. 2433 รัชกาลที่ 5 ได้เสด็จประพาสถ้ำแห่งนี้โดยเสด็จทางน้ำ เพื่อมาศึกษาถ้ำแห่งนี้ตามบันทึกของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชด้วยเช่นกัน
ต่อมามีพระธุดงรูปหนึ่ง ได้เข้ามาอาศัยจำศีลภาวนาในถ้ำแห่งนี้ ราว ๆ พ.ศ.2490 อยู่ราว ๆ 10 ปี ก็ธุดงค์ออกไป จนเมื่อปี พ.ศ.2511 ทั้งบริเวณถ้ำและพื้นที่โดยรอบ จึงได้จัดตั้งเป็นสำนักสงฆ์ โดยมีแม่ชี และชาวบ้านช่วยกันสร้างและยังได้สร้างพระสังกระจายและพระสีวรี บนยอดเขาด้วย
ต่อมา วันที่ 15 มกราคม พ.ศ.2525 ได้รับสถาปนาเป็นวัด ในชื่อ "วัดของหลวง" และเปลี่ยนชื่อเป็น วัดถ้ำสาลิกาตามที่ชาวบ้านเรียกมาตั้งแต่สมัยอดีต ในปี พ.ศ.2530 |
ถ้ำสาริกา เป็นถ้ำไม่ใหญ่มากนัก มีหินงอก หินย้อย รวมถึง ประดิษฐานองค์หลวงพ่อชินราชจำลอง โดยไม่มีข้อมูลว่า มาประดิษฐานไว้ตั้งแต่เมื่อใด
